Trong tập luyện thể thao, võ thuật chất đường là một chất rất quan trọng
Trong một trận quần vợt giữa đấu thủ Việt và Pháp, tôi được nghe một ông bạn thốt lên một câu: “Mình chỉ thua bít-tết thôi”.
Tôi không đồng ý với ông bạn ấy một chút nào vì sự thật không phải ta ít được ăn bít-tết mà thua, mà vì một lý do khác.
Muốn cho các bắp thịt đủ sức hoạt động trong một vài giờ đồng hồ, ta phải cung cho nó đủ vật chất cần thiết để tiêu hao; đủ thần kinh lưu đặng cử động và nhiều chất khác để bài tiết những vật mà trong lúc cử-động, bắp thịt đã biến ra.
Ta nên coi bắp hịt như một động cơ. Muốn động cơ chạy phải có xăng để đốt; muốn đốt xăng đó phải có đủ lửa và khi lửa đốt cháy lại có khói và hơi nước không dùng được, ta phải tìm đường để tống nó ra ngoài.
Ở bắp thịt, xăng chính là can đường tố (glucogène), lửa là thần kinh lưu, khói và hơi nước là nhũ toan (acide lactique) và lân toan (acide phosphorique) – Can đường tố là chất đường của gan tiết ra do cơm và nhiều cốc loại khác mà ta đã dùng và từ bộ tiêu hóa mang đến. Nó nhờ máu vận chuyển đến các bắp thịt và nằm sẵn ở đó. Bao giờ có thần kinh lưu truyền đến, bắp thịt co giãn, thì can đường tố cháy đi mà sinh ra nhũ và lân toan. Hai chất này, một ít theo tĩnh mạch mà ra khỏi bắp thịt, sang qua bộ tuần hoàn còn bao nhiêu ứ lại, nên làm cho ta có cảm giác mỏi.
Nếu ta không cử động thật nhiều, thì máu đem dưỡng khí tới nhập với nhũ và lân toan mà trở thành lại can đường tố, dùng được nữa. Còn nếu ta cử động quá độ, thì công việc này phải chờ khi nào hết cử động thì mới làm được.
Một cơ quan thường thường hoạt động, thì ngày càng lớn dần; một bắp thịt cử động luôn lại càng chóng nở nang, nhờ đó mà can đường tố thêm nhiều có đủ dưỡng khí để rửa sạch nhũ và lân toan.
Nếu ta thường tập luyện, cơ thể ta hoạt động đều đủ, và cung các chất cần yếu để tiêu xài trong một vài giờ giúp ta đủ sức chịu đựng thì ta có kém ai.
Thực vật cần yếu giúp ta can đường tố là đường, cơm, bánh mì, khoai củ và các cốc loại khác.
Vì vậy nên, nếu ăn vài cục đường trước khi tập hoặc cử động mạnh, cũng đủ cho các bắp thịt thêm cường tráng tức thì.
Còn muốn có hơi dài hay không là tự trái tim. Nên, khi thấy mệt mà chưa mỏi là tự tim yếu; còn mỏi mà chưa mệt do thiếu tập. Trường hợp trước phải uống thuốc; trường hợp sau phải ra công tập là nên.
