Dưa hấu là loại quả được nhiều người yêu thích, đặc biệt là vào mùa hè. Ngoài hàm lượng nước dồi dào, dưa hấu còn cung cấp các dưỡng chất giúp phòng ngừa nhiều bệnh nguy hiểm.
Theo một nghiên cứu của Journal of Choromatography, ngay cả phần thịt trắng của dưa hấu chứa nhiều citrulline, một loại axitamin cải thiện sự lưu thông máu ở tim. Còn hạt dưa hấu – bộ phận không phải ai cũng ăn – lại chứa nhiều magie, vitamin B, protein và chất béo lành mạnh rất tốt cho sức khoẻ.
Một số bài thuốc từ vỏ dưa hấu kết hợp với các vị thuốc trong đông y dùng để chữa bệnh. Ví dụ: vỏ dưa hấu sấy khô, tán thành bột, trộn dầu vừng bôi vào chỗ bỏng để chữa lành vết thương. Vỏ dưa hấu, vỏ bí đao, ngưu tất, sắc uống, trị chứng huyết áp cao. Vỏ dưa hấu, khổ qua (mướp đắng), bí đao, tất cả gọt vỏ thái vụn, ép lấy nước có công dụng thanh nhiệt giải thử, dùng làm đồ uống mùa hè rất tốt, đặc biệt với những người bị mụn nhọt, béo phì.
Tuy nhiên, mọi người không tự làm bài thuốc từ dưa hấu tại nhà mà nên tham khảo thành phần, liều lượng từ lương y.
Mỗi 100g dưa hấu chứa 91,45g nước, 30kcal năng lượng, nhiều chất dinh dưỡng khác như vitamin, protein, magie, canxi, sắt… và những lợi ích cho sức khoẻ sau:
Ngăn ngừa ung thư
Các nhà nghiên cứu chỉ ra, lycopene trong dưa hấu giảm nguy cơ ung thư bằng cách suy giảm sự tăng trưởng của Insulin (IGF), một loại protein liên quan tới phân chia tế bào. Mức IGF làm tăng nguy cơ mắc ung thư.
Nhờ chứa hàm lượng các chất flavonoid như lutein, zeaxanthin, lycopene, beta-carotene và cryptoxanthin, dưa hấu bảo vệ DNA khỏi sự tổn hại của các gốc tự do, từ đó giúp ngăn ngừa bệnh ung thư.
Cải thiện sức khoẻ mắt
Lycopene giúp ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác (AMD). Đây là một vấn đề về mắt phổ biến có thể gây mù ở người lớn tuổi.
Dưa hấu là một nguồn chứa các chất beta-carotene phong phú – một chất được chuyển hóa thành vitamin A trong cơ thể. Vitamin A là một chất dinh dưỡng thiết yếu đem lại cho bạn tầm nhìn tốt, đồng thời ngăn ngừa các bệnh như thoái hóa điểm vàng và chứng thiếu ngủ ban đêm.
Tăng cường hệ miễn dịch, chữa lành vết thương
Dưa hấu chứa hàm lượng vitamin C cao, giúp tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ các tế bào và ADN khỏi bị oxy hoạt tính. Ngoài ra, người ta từ lâu đã biết đến vitamin C có tác dụng chữa lành vết thương và là một chất thiết yếu tạo ra các mô liên kết mới. Nếu gặp phải trường hợp vết thương khó hồi phục, hãy bổ sung những loại trái cây giàu vitamin C như dưa hấu.
Tốt cho tim mạch
Hàm lượng lycopene cao trong dưa hấu làm giảm cholesterol và nguy cơ mắc bệnh về tim mạch. Dưa hấu còn chứa citrulline làm tăng nồng độ oxit nitric trong cơ thể có tác dụng giảm huyết áp.
Làm giảm mỡ trong cơ thể
Axit amin trong dưa hấu đã được chứng minh làm giảm sự tích tụ mỡ trong các tế bào chất béo trong cơ thể. Ngoài ra, dưa hấu còn rất ít calo và chứa nhiều nước, vì thế, dưa hấu là món hoàn hảo cho những người muốn giảm cân
Phục hồi đau nhức cơ bắp
Một nghiên cứu gần đây cho thấy nước ép dưa hấu vô cùng có lợi để giảm đau nhức cơ bắp, cải thiện sự lưu thông máu sau những buổi luyện tập. Nó có tác dụng ổn định tỷ lệ nhịp tim sau khi tập thể dục và giảm mệt mỏi cơ bắp.
Mỗi 100g dưa hấu chứa 91,45g nước, 30kcal năng lượng, nhiều chất dinh dưỡng khác như vitamin, protein, magie, canxi, sắt…
Ngăn ngừa hen suyễn
Người mắc hen suyễn thường có hàm lượng vitamin C thấp hơn người bình thường. Dưa hấu là nguồn cung cấp vitamin C tuyệt vời chống oxy hoá và giảm nguy cơ mắc hen suyễn.
Cải thiện tiêu hoá
Dưa hấu chứa lượng chất xơ rất tốt, khuyến khích hệ tiêu hoá và cải thiện đường ruột.
Tốt cho da và tóc
Vitamin A và C có trong dưa hấu giúp làn da mịn màng, hỗ trợ khả năng phục hồi collagen, một loại protein giúp bạn có làn da đàn hồi và mái tóc chắc khoẻ.
Hỗ trợ giảm cân
Một quả dưa hấu cỡ vừa chứa khoảng 18g chất xơ và một hàm lượng nước lớn. Dưa hấu là loại trái cây có lượng calo cực kỳ thấp (30 calo/100g). Chính điều tuyệt vời trên khiến cho dưa hấu trở thành loại thức ăn lý tưởng cho những ai muốn ăn kiêng hoặc giảm cân.
Dù dưa hấu mang lại rất nhiều lợi ích sức khỏe nhưng khi ăn nhiều quá sẽ mang lại tác dụng không tốt.Tiêu thụ quá nhiều dưa hấu cùng lúc sẽ khiến cơ thể sẽ phải đối mặt với nhiều vấn đề nguy hiểm.
Theo TS.BS Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam, cho biết bên cạnh nhiều lợi ích, khi chúng ta ăn quá nhiều dưa hấu sẽ phải đối mặt với các tình trạng dưới đây:
Rối loạn tiêu hóa: Người ăn có thể bị trướng bụng, đầy hơi, chán ăn, đi tả, do tỳ vị bị tổn hại khi nạp vào cơ thể quá nhiều loại quả này. Do đó, những người có đường ruột yếu kém do tuổi tác hay bệnh lý không nên ăn dưa hấu.
Có hại cho người bệnh viêm loét dạ dày: Dưa hấu chứa nhiều nước, có tác dụng lợi tiểu. Ăn nhiều dưa hấu sẽ khiến hệ bài tiết nước tiểu tăng, làm mất đi lượng nước cần thiết khiến các vết loét khó được phục hồi.
Gây đầy hơi, buồn nôn: Tác dụng phụ của chất chống oxy hóa lycopene chứa trong dưa hấu là gây nên hiện tượng đầy hơi, khó tiêu, buồn nôn nếu khối lượng lớn chất này được đưa vào cơ thể và không được hấp thụ hết. Do đó, khi có hiện tượng nôn và buồn nôn, bạn nên dừng ngay việc ăn dưa hấu lại và có biện pháp giải độc kịp thời.
Dễ gây đau tim: Tuy tác dụng của dưa hấu là làm ổn định nhịp tim, giúp phòng tránh các bệnh về tim mạch nhờ vào lượng kali dồi dào. Ăn quá nhiều dưa hấu khiến lượng kali quá cao sẽ làm rối loạn nhịp tim và hệ thần kinh trung tâm gây ra những cơn đau tim bất thường.
Gây tổn thương thận: Khi ăn nhiều dưa hấu, lượng nước vào cơ thể nhiều, khiến thận phải hoạt động với tần suất cao, điều này có thể gây tổn thương thận và dẫn đến các bệnh về thận. Bên cạnh đó, dưa hấu còn làm giảm lượng đường trong máu khi ăn quá nhiều. Điều này làm rối loạn việc sản xuất insulin gây hại đến thận.
Giảm huyết áp: Dưa hấu có tác dụng hạ huyết áp vì vậy nó rất tốt cho người bị cao huyết áp, nhưng nếu ăn quá nhiều, huyết áp hạ quá mức lại cũng là một mối lo lớn tới sức khỏe.
Những thời điểm không nên ăn dưa hấu
Trước và ngay sau bữa ăn: Thành phần nước trong dưa hấu có thể làm loãng dịch tiêu hóa trong dạ dày, ăn trước và ngay sau bữa ăn có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thụ tiêu hóa thức ăn. Đồng thời với lượng nước lớn vào cơ thể sẽ chiếm phần lớn dung tích chứa của dạ dày gây cảm giác no, giảm yếu tố kích thích ăn uống, ảnh hưởng tới sức khỏe (đặc biệt là sức khỏe trẻ em, thai phụ).
Buổi tối: Đường trong dưa hấu là fructose. Các nghiên cứu từ lâu đã tìm thấy fructose mặc dù không làm tăng đáng kể lượng đường trong máu, nhưng nó làm tăng sự thèm ăn.
Ai không nên ăn dưa hấu?
Người bị đau dạ dày: Dưa hấu có tính hàn, vì thế những người bị đau dạ dày ăn nhiều dưa hấu rất dễ bị tổn thương dạ dày.
Người đang bị cảm cúm: Người bị cảm cúm, đặc biệt là lúc vừa chớm bệnh, nếu ăn nhiều dưa hấu sẽ không tốt cho sức khỏe do dưa hấu có tính hàn, sẽ làm cơ thể nhiễm lạnh, khiến bệnh lâu khỏi hơn.
Người mắc bệnh tiểu đường: Dưa hấu có chứa rất nhiều đường, dưa càng đỏ, ngọt sắc thì lượng đường càng cao. Bệnh nhân mắc chứng tiểu đường nếu ăn dưa hấu quá nhiều sẽ khiến thận làm việc quá tải.
Người bị mắc chứng rối loạn chức năng thận: Người mắc chứng rồi loạn chức năng thận nếu ăn nhiều dưa hấu sẽ khiến cơ thể trữ nước, khó bài tiết, gây phù nề, dẫn đến đầy hơi khó chịu, ngoài ra còn làm tăng nguy cơ bị suy tim cấp tính.
Người bị loét miệng: Khi bị loét miệng, nhiều người lầm tưởng nếu ăn nhiều dưa hấu sẽ mau khỏi bệnh, giúp thanh nhiệt cơ thể nhanh chóng. Tuy nhiên, dưa hấu có tác dụng lợi tiểu, làm lượng nước trong cơ thể bị bài tiết ra ngoài, gây thiếu nước ở khoang miệng, khiến bệnh lâu khỏi hơn.
Phụ nữ mang thai và phụ nữ vừa sinh con: Phụ nữ mang thai thường sẽ bị giảm lượng insulin, ảnh hưởng đến chức năng ổn định lượng đường trong máu. Nếu ăn quá nhiều dưa hấu sẽ khiến lượng đường trong máu tăng cao, không tốt cho sức khỏe của thai phụ. Bà mẹ khi vừa sinh con cũng không nên ăn dưa hấu do cơ địa còn khá yếu, dễ bị nhiễm lạnh, dưa hấu lại có tính hàn dễ gây đau bụng, tiêu chảy.
Người cao tuổi:Người lớn tuổi thường mắc các bệnh về tim mạch và dạ dày, đặc biệt là trong thời tiết nắng nóng ngày hè. Đối tượng này không nên ăn quá nhiều dưa hấu để tránh ảnh hưởng đến chức năng dạ dày, tim, thận.