Theo dược sĩ Huỳnh Phương Thảo, Trưởng khoa Dược, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP HCM, mỗi năm thế giới có hàng trăm nghìn người chết do kháng thuốc và trung bình mỗi quốc gia mất từ 0,4 đến 1,6 % GDP cho phòng chống kháng thuốc. Tổ chức Y tế thế giới và các cơ quan quốc tế đã chỉ ra kháng sinh là mối đe dọa nghiêm trọng, song cũng là thách thức điều trị trong tương lai.
Tại Việt Nam, hầu hết cơ sở khám chữa bệnh đang đối mặt với tốc độ lan rộng các vi khuẩn kháng với nhiều loại kháng sinh. Nguyên nhân chính làm gia tăng là việc sử dụng kháng sinh tùy tiện không có đơn của bác sĩ, người dân tự ý mua kháng sinh ở các hiệu thuốc. Không ít dược sĩ bán thuốc không đúng quy định.
Dược sĩ Thảo cho biết, kháng sinh là chất kháng khuẩn được tạo ra bởi các chủng vi sinh vật, có tác dụng ức chế sự phát triển của các vi sinh vật khác. Để đảm bảo sử dụng thuốc hợp lý, cần nắm vững những kiến thức liên quan đến kháng sinh, vi khuẩn gây bệnh và người bệnh.
Cần lưu ý những bất lợi khi sử dụng kháng sinh như tiền sử dụng thuốc, cơ địa dị ứng của bệnh nhân, luôn sẵn sàng cấp cứu sốc phản vệ khi sử dụng kháng sinh. Bên cạnh đó cần theo dõi lâm sàng, đặc biệt đối với bệnh nhân suy giảm chức năng gan thận. Đặc biệt lưu ý với nhóm bệnh nhân trẻ em, phụ nữ có thai cho con bú, người già, người đang sử dụng nhiều thuốc.
Dược sĩ Thảo cho hay các tác dụng không mong muốn khi sử dụng kháng sinh như tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng, sạm da, đau đầu, mất ngủ.
Bảy nguyên tắc khi sử dụng kháng sinh
– Lựa chọn kháng sinh và liều lượng hợp lý.
– Sử dụng kháng sinh dự phòng, tức trước khi nhiễm khuẩn.
– Dùng kháng sinh điều trị theo kinh nghiệm.
– Sử dụng kháng sinh khi có bằng chứng vi sinh.
– Lựa chọn cách dùng thuốc.
– Thời gian điều trị.
– Lưu ý tác dụng không mong muốn và độc tính khi sử dụng kháng sinh.
Đối với người bệnh
– Không sử dụng kháng sinh khi không có chỉ định của bác sĩ.
– Tuân thủ chỉ định sử dụng kháng sinh như uống thuốc đầy đủ, đúng thời gian.
– Khám bệnh ngay khi có các dấu hiệu bất thường.
– Ý thức được việc sử dụng kháng sinh hợp lý sẽ hạn chế được đề kháng kháng sinh.
